Ο θυμός ίσως είναι το πιο καταπιεσμένο συναίσθημα, το πιο ανέκφραστο από όλα. Γιατί να συμβαίνει αυτό και ποιες οι συνέπειες της μη έκφρασής του; Επηρεάζει τη σωματική και την ψυχολογική μας υγεία; Τις σχέσεις μας και τη γενικότερη ευημερία μας; Η απάντηση είναι σε όλα ναι!
Όπως όλα τα συναισθήματα, έτσι και ο θυμός έχει μία λειτουργία. Η λειτουργία του, σε γενικές γραμμές, είναι η οριοθέτηση, δηλαδή να κινητοποιήσει συμπεριφορές του ανθρώπου, οι οποίες ρυθμίζουν τις αποστάσεις (συναισθηματικές και χωροταξικές). Η λειτουργία αυτή ενεργοποιείται όταν ο άνθρωπος αυτός παραβιάζεται σωματικά ή συναισθηματικά. Με άλλα λόγια, όταν απομακρύνεται από κοντά του κάτι πολύτιμο ή τον πλησιάζει κάτι επικίνδυνο και απειλείται η ακεραιότητα του.
Έχετε παρατηρήσει τι συμβαίνει όταν θυμώνουν τα παιδιά; Ποια είναι συνήθως η συνέπεια που φέρνει ο θυμός τους; Δυστυχώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο γονιός θα πλησιάσει απειλητικά το παιδί του, θα σηκώσει τον παρατεταμένο άκαμπτο δείκτη του και με δυνατή φωνή και έντονο βλέμμα θα πει: “Θύμωσες; Ποιος νομίζεις ότι είσαι και υψώνεις τη φωνή σου σε μένα; Μην τολμήσεις και νευριάσεις ξανά την έβαψες!’’ ή “Σταμάτα πια να φωνάζεις μέσα στον κόσμο γιατί με στεναχωρείς θέλεις να κάνεις τη μαμά σου να στεναχωριέται;”.
Τι συμβαίνει εκείνη την ώρα στο παιδί;
(ή τι είχε συμβεί όταν, εσύ που διαβάζεις αυτές τις γραμμές τώρα, ήσουν παιδί;)
Ας το πάρουμε λοιπόν βήμα βήμα:
1. ένα γεγονός έχει απειλήσει την σωματική ή την συναισθηματική ακεραιότητα του παιδιού ή έχει προσληφθεί ως απειλητικό
2. ενεργοποιείται ο μηχανισμός του θυμού για να το προστατέψει, συνεπώς αισθάνεται θυμό στο σώμα του ο οποίος του υπαγορεύει να αντιδράσει με κάποιον τρόπο απέναντι στην απειλή
3. ο γονιός τιμωρεί, “μπλοκάρει” τη λειτουργία του θυμού
4. το σώμα του παιδιού βιώνει ενοχή, ότι έχει κάνει κάτι μη επιτρεπτό και κρύβει τον θυμό κάτω από την ενοχή με δυνατές συσπάσεις στους κοιλιακούς μυες για να περιορίσει την αναπνοή του. Όσο δεν αναπνέει δεν αισθάνεται.
5. χτίζεται σιγά σιγά η πεποίθηση: Είναι λάθος να θυμώνω, όταν θυμώνω στεναχωρώ τους άλλους τους κάνουν κακό.
Εν τέλει σωματικά και νοητικά έχει αναχαιτιστεί η βασική ψυχοσυναισθηματική άμυνα του οργανισμού.
Όσο η ιστορία επαναλαμβάνεται και ο γονιός (του οποίου οι γονείς του δίδαξαν σωματικά και νοητικά το ίδιο μάθημα…) συνεχίζει και τιμωρεί το θυμό του παιδιού του, τόσο το παιδί θα γίνεται και πιο υποτακτικό.
Τι γίνεται όμως μέσα στο σώμα μας ο θυμός; Το ότι δεν εκφράζεται δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει, έτσι δεν είναι;
Περνούν τα χρόνια και το παιδί είναι πλέον έφηβος. Οι συμμαθητές του τον προσβάλλουν και εκείνος στον ρόλο πλέον του “καλού παιδιού” δεν τους θυμώνει και συγκρατεί το θυμό του σφίγγοντας ασυνείδητα όλο και περισσότερο τους κοιλιακούς του με αποτέλεσμα να μην λειτουργεί φυσιολογικά το γαστρεντερικό του σύστημα (πχ. σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου). Μεγαλώνει και ευρισκόμενος στο πανεπιστήμιο ο καθηγητής του τον εκμεταλλεύεται και εις βάρος του κάνει μία ολόκληρη έρευνα χωρίς να του αναγνωρίσει τίποτα. Ως “καλό παιδί”, φυσικά, δεν έχει δικαίωμα να θυμώσει. Δεν αρκεί, όμως, το σφίξιμο στην κοιλιά σφίγγει και τους μυς στο λαιμό τώρα πια, για να συγκρατήσουν το θυμό του τον οποίο ούτε καν τον αντιλαμβάνεται. Μάλιστα αν τον ρωτήσεις πως αισθάνεται θα σου πει ότι έχει ένα κόμπο στο λαιμό κάθε φορά που θέλει να ζητήσει κάτι. Κάθε φορά που θέλει να διεκδικήσει το συναίσθημα του, την ανάγκη του. Σαν κάποιος (από παλιά…) να έκανε κόμπο την “σωλήνα” που περνούν τα συναισθήματα για να εκφραστούν! Τότε ο “ήρωας” μας συναντάει μία κοπέλα…
Greek 
English