Αφορμή για αυτό το άρθρο στάθηκε το γεγονός ότι φίλοι, γνωστοί και θεραπευόμενοι μου ζητούν να προτείνω βιβλία σχετικά με το αντικείμενο μου. Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζω συνοπτικά τα πρώτα βιβλία που πέρασαν από το μυαλό μου τα οποία όταν τα διάβασα και συνδέθηκα με τον συγγραφέα, μου έδωσαν κάτι σημαντικό όχι μόνο για το δικό μου ταξίδι, αλλά και για τον ρόλο μου ως συνταξιδιώτης των θεραπευόμενων και το τι θα μπορούσα να τους προσφέρω.
Το πρώτο βιβλίο που μου ήρθε στο μυαλό ήταν ¨το δώρο της ψυχοθεραπείας” του Γιάλομ το οποίο μου έδωσε εύκολα τις βάσεις για το πώς μπορώ να υπάρχω στη θέση του θεραπευτή. Θεωρώ πως είναι αρκετά εξειδικευμένο για κάποιον μη επαγγελματία όμως πιθανόν να είναι χρήσιμο για κάποιον που θέλει να γνωρίσει την ψυχοθεραπεία από την ματιά του θεραπευτή να δει πώς είναι η “ανατομία” της διαδικασίας και τι να περιμένει από αυτή. Όλα τα υπόλοιπά του βιβλία (“η μάνα και το νόημα της ζωής”, “στον κήπο του Επίκουρου”, “ο δήμιος του έρωτα” κ.α) τα θεωρώ εξαιρετικά όχι μόνο για να κατανοήσει κάποιος την θεραπευτική διεργασία αλλά και συνδεόμενος μέσω του κειμένου με τον συγγραφέα ο ενδιαφερόμενος αναγνωρίζει κομμάτια δικά του των οποίων η αναγνώριση είναι ικανή να τον προβληματίσει ώστε να αρχίσει να αναστοχάζεται με έναν καινούργιο και δημιουργικό τρόπο για το ποιος είναι, τι θέλει και πού πάει.
Με μεγάλη μου χαρά καλωσορίζω οποιοδήποτε συγγραφικό έργο αναδεικνύει το βάθος των τραυματικών εμπειριών του ανθρώπου και ταυτόχρονα τις παγκόσμιες και καθολικές του διαστάσεις – ειδικά όταν αυτό γίνεται με τρόπο επιστημονικό μέσα από ανθρώπους που έχουν βουτήξει τόσο στο δικό τους τραύμα όσο και στα τραύματα των θεραπευομένων τους, άρα ταυτόχρονα και με τρόπο καυστικό και αφυπνιστικό για το κοινωνικό σύνολο. Μπορώ να προτείνω δύο βιβλία τα οποία είναι στα ελληνικά όπως επίσης προτείνω και να ακολουθήσετε ομιλίες και όποιο υλικό των δύο αντίστοιχων συγγραφέων:
Το σώμα δεν ξεχνά (Bessel van der Kolk)
Όταν το σώμα λέει όχι (Gabor Mate)
Ξεκινώντας την επαγγελματική μου πορεία ως φυσικοθεραπευτής και μετά ως ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής μελετώντας και εκπαιδευόμενος και σε σωματικά επικεντρωμένες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις, με βεβαιότητα μπορώ να πω πως ο δυτικός κόσμος μέσα από την δυτική σκέψη έφτασε σε σημείο να χάσει την επαφή του με το σώμα και τις αισθήσεις. Καταντήσαμε να γεννιόμαστε και να πεθαίνουμε μακριά από τα ζεστά σώματα των αγαπημένων μας ανάμεσα σε κρύα πλακάκια νοσοκομείων. Αν και πιστεύω θα πάρει αρκετά χρόνια να πραγματοποιηθεί μια αλλαγή σε επίπεδο κοινωνικών αναπαραστάσεων, η νευροεπιστήμη μας έχει βοηθήσει ώστε να συνειδητοποιήσουμε πως δεν ελέγχει μόνο ο εγκέφαλος το σώμα αλλά και το σώμα τον εγκέφαλο. Εκπλήσσομαι κάθε φορά όπου μέσω τεχνικών σωματικής ψυχοθεραπείας αναδύεται ψυχικό υλικό, ενθυμήσεις και βιώματα που ήταν βαθιά κρυμμένα στο σωματικό ασυνείδητο τα οποία – φυσικά – είναι ένας θησαυρός ολόκληρος για τη θεραπευτική ανάπτυξη του ανθρώπου. Συνοψίζοντας, οι δύο αυτοί συγγραφείς μιλούν βιωματικά και με επιστημονικά δεδομένα για αλήθειες οι οποίες σε προσωπικό επίπεδο βοηθούν και σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο σοκάρουν πηγαίνοντας αντίθετα με το σύγχρονο ρεύμα του “κατανάλωσε για να υπάρχεις” .
Θα συνεχίσω προτείνοντας το βιβλίο “οι φυλακές της παιδικής μας ηλικίας” της ‘Αλις Μίλλερ το οποίο θεωρώ πως είναι ένα από τα βιβλία που (όπως κάποιες φορές λέω χαρακτηριστικά) “μπαίνεις σε θεραπεία μαζί του”. Το θεωρώ αρκετά διαφωτιστικό για κάποιον που πραγματικά επιθυμεί να συνδεθεί με τον εσωτερικό του κόσμο και να ανακαλύψει πτυχές, παγίδες, τάσεις του, οι οποίες τον ωφελούν και ταυτόχρονα τον κρατούν στάσιμο σε μία ζωή με τεράστιο συναισθηματικό κόστος. Περιγράφει καταστάσεις οι οποίες αποτελούν βούτυρο στο ψωμί κάθε σύγχρονου ψυχοθεραπευτή τις οποίες συναντά καθημερινά.
Θα κλείσω αυτή την λίστα με ένα βιβλίο που διάβασα πρόσφατα, το “Homo Stupidus” του Γιάννη Λαιμοδέτη το οποίο με μεγάλη μου χαρά διαπίστωσα πως έχει βάλει σε χαρτί εδώ και χρόνια σκέψεις και ιδέες που με απασχολούσαν και με απασχολούν βαθύτατα. Επεξεργάζεται ερωτήματα όπως, “πού πηγαίνει η ανθρωπότητα;”, “Πώς φτάσαμε ως εδώ που φτάσαμε;”, και αφήνει αναπάντητο το ερώτημα: “υπάρχει ελπίδα;”. Αισιόδοξα απαισιόδοξος στέκομαι μπροστά σε αυτά τα ερωτήματα και σας προσκαλώ και εσάς να σταθείτε με θάρρος μπροστά στην αλήθεια που τελικά όλοι τη βλέπουμε και όλη τη βάζουμε κάτω από το χαλί, πολύ φοβάμαι όμως πως το χαλί έχει φουσκώσει τόσο πολύ που πλησιάζει η στιγμή να σκοντάψουμε…
Κλείνοντας αυτό το άρθρο θέλω να επισημάνω πως τα βιβλία είναι πάρα πολύ βοηθητικά για πολλούς λόγους και μας ανοίγουν δρόμους ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στο θεραπευτικό μας ταξίδι. Ωστόσο, τόσο στη δική μου πορεία όσο και σε άλλους ανθρώπους, παρατηρώ και επιβεβαιώνω πως τις περισσότερες φορές αποτελούν το έναυσμα και την αρχή μιας βαθύτερης ενδοσκόπησης και αλλαγής μιας και ο άνθρωπος τραυματίζεται και θεραπεύεται μέσα στις σχέσεις και όχι μέσα από βιβλία. Στα πρώτα μου δειλά ξεκινήματα ακολουθώντας την επιθυμία μου να γνωρίζω αυτό που είμαι, πάρα πολλά βιβλία και η σύνδεσή μου με τους συγγραφείς τους με στήριξαν και μου έδωσαν κουράγιο και ελπίδα ώστε να κάνω το επόμενο βήμα και να έρθω σε επαφή με ανθρώπους. Είναι πραγματικά σπουδαίο να μπορεί κανείς να αντλεί δύναμη, έμπνευση για την ζωή και (ειδικά τις πιο δύσκολες στιγμές) ελπίδα από κάποιον που έγραψε ένα βιβλίο και έχει βρεθεί στο σημείο που βρίσκεται εκείνη την στιγμή. Συμπερασματικά θεωρώ ότι τα βιβλία είναι μία σπουδαία ευκαιρία για όλους μας τόσο για το ξεκίνημα μιας βαθύτερης ενδοσκόπησης η οποία γίνεται απαραίτητα με την παρουσία σε σχέση ενός άλλου ανθρώπου για παράδειγμα συντροφικής σχέσης, θεραπευτικής σχέσης, θεραπευτικής ομάδας κτλ όσο και για τα διαχρονικά στηρίγματα στην πορεία της ζωής μας. Μας δίνουν τη μοναδική δυνατότητα να συνδιαλλαγούμε με ανθρώπους και ιδέες που δεν θα γνωρίζαμε ποτέ άλλοτε αν δεν είχαν γραφτεί σε ένα κομμάτι χαρτί.
Σας προσκαλώ να είστε ανοιχτοί καθώς διαβάζετε τα παραπάνω βιβλία, να είστε σε επαφή με το σώμα σας και τις αισθήσεις σας και πού και πού να κάνετε ένα μικρό διάλειμμα και να αναρωτιέστε “πώς ένιωσα με αυτή τη φράση;” και αν αφουγκραστείτε ένα σφίξιμο στο στομάχι, έναν κόμπο στο λαιμό η μία ανάγκη να απομακρυνθείτε από το βιβλίο, εκείνη είναι ακριβώς η στιγμή που πραγματικά ανοίγει η ευκαιρία να συνδεθείτε με τον εαυτό σας μέσω του υλικού που σας φέρνει σε επαφή το βιβλίο. Μείνετε σε αυτές τις στιγμές – μην τις φοβηθείτε και με περιέργεια και θάρρος εξερευνήστε, αναρωτηθείτε “τι σημαίνει αυτό για μένα;”.
Καλό “ταξίδι”!
Greek 
English